Staatsinrichting
Roemenië is een semi-presidentiële republiek met als staatshoofd een president (momenteel president Klaus Johannis). Aan het hoofd van de regering staat een premier (momenteel Dacian Cioloş), benoemd door de president.
Door de president is zittende regering vervangen door een niet gekozen technocratische regering te benoemen. Het democratisch gekozen parlement en senaat is echter niet gewijzigd en kent dezelfde samenstelling.
Voor een uitgebreide informatie zie de Engels- en Roemeens talige website. Roemenië kent evenals in Nederland een tweekamerstelsel . De Tweede Kamer wordt in Roemenië de Kamer van Afgevaardigden(Camera Deputaţilor) genoemd en kent 332 zetels. De Eerste Kamer wordt Senaat(Senat) en telt 137 zetels.
De leden van het Huis van Afgevaardigden worden middels een districtenstelsel gekozen voor vier jaar. De twee kamers vormen samen de wetgevende assemblee, wier taak het is de nieuwe Roemeense (grond)wet(ten) aan te nemen.
De presidentverkiezingen vonden op 16 november 2014 plaats, waarbij als president Klaus Johannis werd gekozen voor een periode van maximaal twee maal vijf jaar.
Administratieve indeling
Het land is onderverdeeld in 41 districten (județe, enkelvoud județ), plus Groot-Boekarest. Deze districten worden aangestuurd door een prefect die rechtstreeks onder het Ministerie van Binnenlandse Zaken ressorteert. Mede onder invloed van het vigerend beleid van de Europese Unie met betrekking tot de ontwikkeling van de regio’s overweegt Roemenië om tot regionalisering over te gaan. In zekere mate lijkt het erop dat de bestaande regio’s worden ongevormd tot provincies.
Hervormingen(constitutioneel en bestuurlijk)
Thans vinden besprekingen plaats over door te voeren constitutionele hervormingen die het huidige karakter van een semi-presidentiële republiek willen veranderen in een parlementaire republiek.
De vlag van Roemenië (Roemeens: Drapelul României)
is een verticale driekleur bestaande uit een blauwe, een gele en een rode band. De drie banden zijn even breed. Het huidige ontwerp werd officieel aangenomen in 1994, maar is sinds 1989 in gebruik. De eerste vlag dateert uit 1834, maar de kleuren zelf worden al sinds de 9e eeuw gebruikt in de gebieden die tegenwoordig tot Roemenië behoren. De kleuren hebben een diepe oorsprong in Roemeense geschiedenis. De kleuren staan namelijk voor de drie voormalige vorstendommen en historische provincies Walachije (blauw), Transsylvanië (geel) en Moldavië (rood). Elke kleur heeft een eigen geschiedenis in zijn gebied van oorsprong, en de samenvoeging van de drie kleuren is een historisch proces geweest. De communistische regering (1947-1989) trachtte via propaganda symbolische betekenissen aan de kleuren te geven: rood zou staan voor het bloed van de gevallen helden, geel voor de graanvelden en blauw voor de hemel. De communisten noemden de kleuren ook altijd in de volgorde rood-geel-blauw, terwijl de normale kleurvolgorde (vanaf de hijszijde) net andersom is.
Het wapen van Roemenië (Roemeens: Stema României)
werd op 10 september 1992 goedgekeurd door het Roemeense parlement. Het is gebaseerd op het wapen dat het Koninkrijk Roemenië tussen 1922 en 1947 in gebruik had. Het wapen laat een adelaar zien met een kruis in zijn bek en met een scepter en zwaard in zijn klauwen. Ook zijn de drie kleuren van de Roemeense vlag in het wapen te zien: blauw, geel en rood. Het schild in het midden van het wapen is verdeeld in vijf delen. Elk deel staat voor één historische regio: 1. Gouden adelaar – Walachije (Valahia of Țara Românească) 2. Oeros – Moldavië (Moldova) 3. Dolfijnen – Dobroedzja (Dobrogea) 4. Een zwarte adelaar, zeven kastelen, een zon en een maan –
Transsylvanië (Transilvania of Ardeal)
5. Een leeuw en een brug – Oltenië (Oltenia) en Banaat (Banat) Gelijk na de Roemeense Revolutie van 1989 wilde Roemenië een nieuwe vlag en een nieuw wapen invoeren. Een van de symbolen van de revolutie was de vlag met een gat in het midden, waar het communistische wapen uitgeknipt was. De commissie zette een ontwerpwedstrijd op. Het parlement koos er twee ontwerpen uit die uiteindelijk werden gecombineerd. De combinatie, het huidige wapen, werd goedgekeurd door de twee kamers in het parlement op 10 september 1992. Het centrale element in het Roemeense wapen is de adelaar met zijn kruis. Traditioneel, verschijnt de adelaar in het wapen van het district Argeș, van de stad Pitești en van de stad Curtea de Argeș. Het staat voor het “nest van de Bessarabiërs”. De adelaar, het symbool van latiniteit en van een heraldische vogel van de eerste rang, symboliseert moed, bepaling, het stijgen naar grote hoogten, macht en pracht. In het wapen van Transsylvanië is de adelaar ook te vinden. De achtergrond is azuurblauw en symboliseert de hemellucht. De adelaar houdt in zijn klauwen de insignes van soevereiniteit: een scepter en een zwaard, een scepter vanwege Michaël de Dappere die de drie vorstendommen voor het eerst verenigd had (1601), en een zwaard vanwege Ștefan cel Mare (Stefan de Grote), ook wel Kampioen van Christus, een heerser van Moldavië (1456-1504). Op de borst van de adelaar is er een schild met de symbolen van de historische regio’s van Roemenië (Walachije, Moldavië, Transsylvanië, Banaat en Crișana) maar ook de twee dolfijnen van de Roemeense zeekust.
Het volkslied van Roemenië Deșteaptă-te, române!
(vertaling: ontwaak, Roemeen!) is sinds 1989 het volkslied van Roemenië, en van 1989 tot 1994 ook het volkslied van Moldavië. De tekst is geschreven door Andrei Mureșanu (1816-1863), dichter van romantische werken, journalist, vertaler en een volksleider uit de tijd van de 1848-revolutie. De muziek is gecomponeerd door dichter, zanger en schrijver Anton Pann (1796-1854). Het gedicht “Un răsunet” (een echo) van Mureșanu, geschreven en gepubliceerd in de tijd van de 1848-revolutie, is in enkele dagen op muziek gezet, en werd voor het eerst gezongen op 29 juni 1848 in de Walachijse stad Râmnicu Vâlcea (in Walachije was de revolutie begonnen op 11 juni). Het gedicht werd door zijn energieke en opzwepende inhoud een volkslied, onder de titel Deșteaptă-te, române!. Het volkslied, dat de boodschap van patriottisme en vrijheid in zich draagt, is sindsdien gezongen bij elk groot conflict in Roemenië. Dit was met name het geval bij de anticommunistische revolutie van 1989, toen het communistische volkslied “Trei culori” (drie kleuren) verdrong.
Nederlands bedrijfsleven actief in Roemenië
Nederland is de grootste investeerder in Roemenië. Veel Nederlandse ondernemers vestigen zich in Roemenië vanwege de grootte van de markt, de strategische ligging aan de Zwarte Zee en de hoog opgeleide beroepsbevolking. Ook de lage arbeidskosten, de groei van de regio en de mogelijkheden voor bedrijven in de logistiek en landbouw, zijn aantrekkelijk voor Nederlandse bedrijven. Andere (top)sectoren die hoog scoren zijn watermanagement en ITC. Een groot deel van de export vanuit Nederland naar Roemenië bestaat uit chemische producten, machines, vervoermiddelen (bussen), levende dieren en voeding. Nederland importeert vanuit Roemenië machines (telecommunicatietoestellen), vervoersmiddelen (auto’s, reddingsboten, sleepboten), meubels, kleding en schoeisel. Het Nederlandse bedrijfsleven dat internationaal georiënteerd is en gefocust is op Roemenië heeft zich goed georganiseerd. In Nederland via het Dutch Romanian Network en in Roemenië via hun partners de Nederlandse Roemeense Kamer van Koophandel in Boekarest en de Dutch Business Club in Cluj Napoca. Door dit samenwerkingsverband en slagvaardig optreden weet men de internationale concurrentie tot nu toe een slag voor te blijven. In dit kader mag zeker niet de activiteiten van het (Romanian) Netherlands Water Partnership ongenoemd blijven. Voorts wordt door het bedrijfsleven met grote belangstelling de strategische samenwerking tussen de havenbedrijven van Rotterdam en Constanta gevolgd, waarvoor reeds in 2011 een MoU(Memorandum of Understanding) door Minister Melanie Schultz van Hagen met haar Roemeense collega is ondertekend.
Cultuur, kunst en wetenschap
Wetenschap
Roemenië kent een aantal wetenschappers van grote faam in de zin dat hun ontdekking wereldwijd bekend is, maar de naam van de wetenschapper relatief onbekend is. Zo is er bijvoorbeeld de ontdekker van insuline die sedert 1922 op naam van Nicolae Paulescu staat. Of Stefan Odobleja die de grondlegger of cybernetica is. Het vliegveld van Boekarest draagt de naam van Henri Coanda de uitvinder van de straalmotor, zonder hem zouden hedendaagse vliegreizen niet mogelijk zijn. Een simpel gebruiksvoorwerp als de vulpen waarvan het patent is toegekend aan Petrache Poenare. Bekender is de gerontologe van internationale faam Ana Aslan die tot haar clienten beroemdheden zoals Tito, Charles de Gaulle, Nikita Chroesjtsjov, John F. Kennedy, Indira Gandhi, Imelda Marcos, Marlene Dietrich, Konrad Adenauer, Charlie Chaplin, Kirk Douglas, Salvador Dalí mocht rekenen. Kort gezegd kwam het resultaat van haar activiteiten erop neer dat zij middelen toepaste die het verouderingsproces tegengaan. Uitvindingen die op haar naam staan zijn het Geriatrisch produkt Aslavital en de vitamine H3 (Gerovital), een geriatrische product gepatenteerd in meer dan 30 landen.
Kunst & Cultuur
Een eensluidende definitie over kunst en cultuur is niet te geven en wordt vaak als een “containerbegrip” gehanteerd. Op vele deelgebieden zoals beeldende kunst zijn veel bekende namen zoals onder andere de beeldhouwer Constantin Brancusi, waarvan in het Nederlandse Kröller -Müller een paar kunstwerken te bewonderen zijn. Bij de liefhebbers van klassieke muziek kent iedereen de Roemeense componisten zoals George Enescu en Bela Bartok. Vermeldenswaard is dat de Nederlandse dirigent Raymond Janssen al meer dan vijf jaar volle zalen trekt in Nederland met het New Romanian Symphony Orchestra & Choir uit Timisoara (zie Cadenza Productions). In het lichtere genre is Gheorghe Zamfir als panfluistist internationaal bekend. Ook op het gebied van literatuur heeft Roemenië het nodige te bieden zoals Herta Müller die 2009 de Nobelprijs voor de literatuur ontving. Of de dichter Mihai Eminescu die echter in Nederland minder bekend is. Nederlanders die over Roemenië schreven en schrijven zijn de journalist Olaf Tempelman(De Volkskrant) e n met name Jan Willem Bos. Laatstgenoemde heeft veel Nederlandse vertalingen van prominente Roemeense schrijvers op zijn naam staan en op de website bibliografieroemenië.nl staan vrijwel alle in het Nederlands vertaalde boeken, ook van hedendaagse schrijvers. Als buitenbeentje in deze zeer beperkte opsomming mag zeker de filosoof Emil Corian niet worden vergeten, waarvan onder andere het essay “Bestaan als verleiding” in het Nederlands is vertaald. In Nederland zijn de volgende platforms actief die zich met kunst en cultuur bezighouden: Salon de Arte Carmen Sylva en Mirrors of Romania.
